कस्तो हुनुपर्छ संचारगृह ?

नेपालको पत्रकारिता मिसनबाट अब पेसागत बन्दै गएको छ । २०४६ साल र २०६२-०६३ को लोकतान्त्रिक आन्दोलनपछि संचार माध्यममा खासगरी ठूला लगानीकर्ताको प्रवेससँगै पत्रकारिताले व्यावसायिक आवरण पाएको हो । अब कुनै दल वा संस्थाको टोपी लगाएर उनीहरुतर्पु ढल्कनुपर्ने वातावरण छैन । हुन त साचारमाध्यमलाई व्यावसायिक बनाउने दायित्व त्यसको लगानीकर्ता व्यवस्थापन समूह र त्यहाँ कार्यरत श्रमजीवी पत्रकारको हो । उनीहरुको कि्रयाशिलता र प्रस्तुतिले नै साचारमाध्यम व्यावसायिक छ वा छैन भन्ने प्रष्ट हुन्छ । तर पनि कुनै पार्टी वा संस्थाविशेषको टोपी नलगाउँदैमा वा त्यसको छाता नओढ्दैमा संस्था व्यावसायिक बन्ने होइन् । संस्था व्यावसायिक बन्न त्यसले अंगालेको नीति र पत्रकारको हितअनुकूल हुनुपर्छ । संस्था आपुू व्यावसायिक बन्न खोज्ने तर उसले अंगालेको नीति अथवा प्रणाली नै लागू नगरी पत्रकार मर्कामा परेर परनिर्भर बन्ने स्थिति बन्छ भने त्यसलाई व्यावसायिक संस्था भन्न सकिँदैन । संस्था व्यावसायिक बन्न उसले आपुनो संस्थामा कार्यरत सहकर्मीका लागि उपयुक्त नीति अंगाल्नुपर्छ । जनशक्ति खुसी भएमात्र तिनीहरुले गर्ने काममा पनि गुणस्तर आउँछ । गिरेको मनोबलले कसैले केही काम गर्न नसक्ने पक्का छ । त्यसैले एउटा दक्ष व्यवस्थापन वा व्यावसायिक संस्थाले सहकर्मीका लागि उपयुक्त नीति नियम बनाउँछ । साचयकोषको व्यवस्था वार्षिक तलबबृद्धि बढी काम गर्नेलाई भत्ता पारदर्शी पुरस्कार देश विदेशमा अध्ययन-अध्यापन र तालिम सहकर्मीहरुको मनोबल बढाउने मनासिब उपाय हुन् । एउटा व्यावसायिक संस्थाको सम्पति भनेको त्यहाँ काम गर्ने दक्ष जनशक्ति नै हो । जति पुरानो संस्था भए पनि सहकर्मी कर्मचारी कच्चा र कम अनुभवी छन् भने त्यो संस्थाले ठोस उपलब्धी हासिल गर्न सक्दैन । कुनै एउटा अमूक संस्थाबाट कर्मचारी बाहिरिन्छन् वा सधैं अन्य अवसरको खोजीमा रहन्छन् भन्नुको अर्थ के हो भने त्यो संस्थाले अंगालेको नीति जनशक्तिअनुकूल छैन, त्यो संस्था कम व्यावसायिक छ भनेर बुभुन सकिन्छ । संस्थाले आपुूबाट बाहिरिएका सहकर्मीको समेत प्रशंसा बटुलेर तिनीहरुबाट आपुनो संस्थाको प्रचार गर्ने वा तिनलाई समेत नजिक राख्ने प्रयत्न गर्नुपर्छ । संस्थामा नयाँ जनशक्ति नियुक्त गर्दा वा अवकाश दिँदा सबैलाई जानकारी गराइ बिदा र स्वागतको परिपाटी बसाल्नुपर्छ । जुन संस्थाले सहकर्मीको इज्जत गर्छ परिणामस्वरुप सहकर्मी पनि संस्थाप्रति उत्तरदायी हुन्छन् ।